بررسی اصول تفکر انتقادی در داستان های قرآن کریم
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران
- author زهرا کاظمی
- adviser زهره اخوان مقدم
- publication year 1392
abstract
«تفکر انتقادی» که از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از مهارت های زندگی شناخته شده، به معنای: «فرآیندی نظام دار است که از طریق تحلیل و ترکیب اطلاعات به ارزیابی و نتیجه گیری افکار می پردازد». قرآن کریم همواره با تقلید های کورکورانه و موضع گیری های منفعلانه مخالفت کرده و از وجود این مهارت در حیات انسان به «بصیرت» یاد کرده است و صاحبان آن را «اولوالابصار» معرفی می کند. اهمیت این تفکر تا حدی است که خداوند در دو ساحت فرد و جامعه با عنوان محاسبه نفس و امر به معروف و نهی از منکر بدان اشاره کرده است. مراحل تفکر انتقادی در قرآن کریم با مراحل تفکر انتقادیِ معرفی شده از سوی سازمان بهداشت جهانی مطابقت قابل توجهی دارد. اما قرآن کریم در بین این مراحل توجه ویژه ای به مشاهده و پرهیز از سطحی نگری، پرسش از علل و ارزیابی از استدلالات و در نهایت نتیجه گیری داشته است. تحلیل قصص انبیاء در قرآن کریم به عنوان یکی از صحنه های عملی رویارویی حق و باطل، می تواند تجلیِ اصول تفکر انتقادی و در مقابل، عوامل تفکر غیر انتقادی باشد. هم چنین قصص انبیا با شخصیت پردازی فرد منتقد درحوزه اخلاق و رفتار، شاخصه های اخلاق انتقادی را به نمایش کشیده است. در نقطه مقابل نیز با بررسی شاخص های موجود در معاندین و مخالفان انبیاء به شناخت تفکر غیرانتقادی می توان رسید. بنابراین تفکر انتقادی در قصص انبیاء با محوریت مشاهده، پرسش، ارزیابی و اعتلای افکار به دنبال اصلاح و رشد نگرش، اخلاق و رفتار افراد است.
similar resources
تحلیل محتوای قرآن کریم بر اساس مفهوم تفکر انتقادی
هدف پژوهش حاضر شناسایی مصادیق تفکر انتقادی در قرآن کریم است که برای دستیابی به آن از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. بدین ترتیب، ابتدا، با مطالعه نظری به تحلیل تفکر انتقادی و تبیین مؤلفه های آن پرداخته و سپس محتوای قرآن کریم برای بررسی مصادیق تفکر انتقادی در آن تحلیل شده است. بدین منظور کل آیات قرآن کریم بررسی و مواردی که مضامین مرتبط با مؤلفه های تفکر انتقادی داشتند شناسایی شده است. سپس موارد...
full textتحلیل گفتمان انتقادی داستان حضرت موسی (ع) در قرآن کریم (براساس الگوی نورمن فرکلاف)
گفتمان انتقادی، نوعی روند تکوینی تحلیل گفتمان به‌شمار میرود که در آن با عبور از توصیف صِرف داده‌های زبانی، بر فرایندهای مؤثّر در شکل‌گیری گفتمان توجّه می‌شود. در همین راستا، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و بر اساس الگوی تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، تلاش کرده به گفتمان‌کاوی انتقادی داستان حضرت موسی (ع) در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بپردازد و ضمن بررسی جنبه‌های ادبی و بلاغی داستان...
full textبررسی انتقادی روش مفسران قرآن کریم در بیان تاریخ
تعامل میان‌رشته‌ای قرآن و تاریخ از پیشینه‌ای طولانی برخوردار است. همواره مفسران در تبیین بخش‌هایی از قرآن بر خود لازم می‌دانسته‌اند که از تاریخ استفاده نمایند. با گذشت زمان روش‌هایی که مورخان استفاده می‌نمودند پیچیده‌تر شد و توانایی بالاتری را در حل مسائل خود به دست آوردند اما مفسران همسوی با این پیشرفت‌ها حرکت ننمودند؛ به همین خاطر در حوزه روش‌های تاریخی به کارگرفته شده ایشان آسیب‌های فراوانی ...
full textفرایند معناسازی در داستان ذوالقرنین در قرآن کریم
داستان، یکی از اسلوبهای مهم و کاربردی قرآن برای انتقال معانی و مفاهیم است. جستار پیش رو، با هدف گام‌نهادن در این مسیر و انتقال معانی و کاربردیکردن مفاهیم قرآنی، از نشانه ـ معناشناسی گفتمانی استفاده کرده است که رویکردی نوین در تحلیل و سنجش متن به شمار میرود. رویکردی که به عنوان رهیافتی نو در نقد ادبی، امکان تحلیل روشمند متون را فراهم میکند. داستان ذوالقرنین در قرآن کریم، ظرفیت مطالعه از دیدگ...
full textنمادسازی قرآن کریم در داستان حضرت نوح (ع(
قرآن کریم در داستان حضرت نوح (ع) به عنوان یکی از عبرت‌آموزترین قصه‌های قرآنی به‌وضوح تقابل حق و باطل را نشان داده و درباره هر دو گروه، شخصیت‌های مهم و برجسته‌ای را ترسیم، و برای نسل‌های بعدی الگوپردازی و نمادسازی کرده است. نمادسازی در قصه نوح (ع) در دو دسته «افراد و شخصیت‌ها» و «حوادث و وقایع» انجام شده است. قهرمانان یا شخصیت‌های مثبت داستان عبارت‌اند از حضرت نوح (ع) که نماد پایداری و استقامت د...
full textMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023